Ode aan de vriendschap

Waaw, wat een heerlijk weekend heb ik achter de rug.

In het kader van zelfzorg kan dit wel tellen. Gek, want ik zit hier op dit ogenblik net in een discussie in 'the small family group' omtrent zelfzorg, hoe je in een relatie moet staan volgens verschillende generaties,… Met alle respect, maar ik ben in dit leven al te ver gevorderd om te geloven dat je alles enkel en alleen met je ‘gezin’ moet doen. Integendeel: ‘wie als mens wil blijven groeien, moet af en toe een beetje egoïstisch in het leven staan’. Dat is, volgens mij de enige manier om je eigen doelstellingen in dit leven te behalen. 

Daarmee wil ik niet zeggen dat je altijd je eigen zin moet doen, wanneer je een gezin hebt. Zeker niet. Maar wat ik  daarmee wel zeggen wil is dat je jezelf in elk aspect, in elke rol mag respecteren en voor jezelf moet opkomen. Voor wat jij belangrijk vind en dus waarde aan hecht. 

Wanneer je kinderen hebt ben je niet alleen ‘mama’. Je bent, zoals Maison Slash het zo mooi omschrijft, een ‘Slash Parent’. Je bent én mama én partner (of ex-partner) én werknemer of werkgever én vriendin voor velen én dochter of schoondochter én zus én én én.

Jouw leven bestaat uit verschillende rollen. Wanneer we geboren worden zijn onze rollen nog niet erg uitgebreid. Dat bouwt zich langzaam op. Naarmate we ouder worden leren we de verschillende rollen doorgronden en absorberen we die in onze persoonlijkheid. Elke rol belicht een bepaalde kant van wie we zijn. Verschillende rollen wil ook zeggen dat we verschillende stukjes van onze persoonlijkheid leren kennen.

Onlangs beluisterede ik een podcast van ‘Het Inzicht’ (ja, ik heb nu wel wat tijd om te lezen, te kijken, te luisteren, te doen,…). Het was de aflevering met Guillaume Vanderstigel. Hij maakte daarin een superinteressante reflexie.  Namelijk: ‘we zijn altijd onszelf. Alleen is het zo dat we ons bijvoorbeeld, in het bijzijn van onze baas anders zullen gedragen dan wanneer we bij ons lief zijn.’ Dat is ook logisch, want bij onze baas vervullen we een andere rol, dan bij ons lief. Tenzij onze baas ons lief is, maar dat wordt te ingewikkeld. Het is de verhouding tot en de interactie met andere mensen dat maakt dat wij een bepaald deeltje van ons karakter kunnen aanboren. Het is wat de ander in ons naar boven haalt.

Het triggert ons niet alleen. Het maakt ons ook heel. Al die verschillende interacties, die verschillende rollen maken dat wij onszelf elke dag een beetje beter leren kennen. Als we enkel en alleen in onze kleine cocon blijven en steeds met dezelfde mensen interageren, dan kunnen we onszelf niet ten volle ontplooien.

En dat maakt waarom ik zoveel deugd gehad heb van een weekendje weg met 2 van mijn beste vriendinnen. Eventjes weg van mijn rol als mama en lief. Eventjes weg uit mijn kleine cocon waar ik momenteel in leef. Want ja, die is momenteel enorm klein.

Met een zwaar armletsel en wachtend op een 2de operatie, heb ik momenteel veel 'vrije' tijd. Dat is geen fijne tijd. Hele dagen thuis. Niet wetende wat de komende weken en maanden met zich mee zullen brengen. Ik houd me bezig met schrijven, wandelen, lezen,… Af en toe een leuke ontmoeting met een vriendin die thuis is. Soms eens een leuke uitstap. Maar weinig intellectuele uitdaging momenteel. De huismoeder die zit te wachten tot het kind van school gehaald kan worden. Het huishouden draaiende houden (voor zover de arm dat toelaat ten minste) en vooral in grote stilte leven. Ok, ik overdrijf misschien een beetje. Ik krijg opportuniteiten die er niet zouden geweest zijn mocht ik mijn arm niet gebroken hebben. Al raad ik het niemand aan zijn of haar arm te breken om een beetje vrije tijd los te peuteren bij zijn of haar werkgever. 

Dit weekend was  ik dan toch ontzettend blij om heel eventjes aan mijn dagdagelijkse werkelijkheid te kunnen ontsnappen en uit te waaien aan de ‘koningin der badsteden’ (het zou zowaar een quizvraag kunnen zijn).

We kregen het weer dat we verdienden, op een enkele regenbui na. We hebben heerlijk gewandeld, gekuierd, gegeten, koffie gedronken, zonnestraaltjes meegepikt, af en toe een winkeltje binnengestapt,… We hebben veel gepraat over het leven, veel gelachen, veel mooie herinneringen van een bijna 20 jarige vriendschap bovengehaald. We hebben het leven gevierd. En dan in het bijzonder het 40-jarig bestaan van de jongste van de 3. Dankbaarheid is het enige woord dat een juiste beschrijving geeft van het gevoel dat ik aan dit weekend overhoud.

Dankbaarheid om de meiden en onze vriendschap. Dankbaarheid omwille van het feit dat ik zorgeloos de trein op kan, een hotelletje kan boeken, kan rondkuieren, een koffie kan gaan drinken en op restaurant kan gaan. Allemaal zaken die ik niet als een evidentie beschouw. Als kers op de taart hebben we een fijne avond gehad met een van mijn andere beste vriendinnen die daar woont en toevallig vrij had om ons te vervoegen bij het diner. Een memorabele, magische avond. Daar doen we het toch voor? Dat is nu eens de batterijtjes volledig opladen om dan met een grote glimlach terug huiswaarts te keren.

En ik merkte meteen aan mijn lieve huisgenoten dat ook zij deugd hadden van een weekend zonder mama/lief. Niet dat ik mezelf als een vervelend mens dien te beschouwen. Zeker niet. Maar wel om andere redenen waar we soms te weinig bij stil staan.  Het kind heeft 2 dagen met haar papa doorgebracht in een 1 op 1 contact. Dat doet écht veel voor dat kleintje van ons. En ook voor het lief. Anders horen wij voortdurend: mama dit en mama dat. Ik geef toe: ‘ze is een 100% mama’s kindje’. Maar wanneer ze alleen met papa is, vloeit daar zoveel ander plezier en zoveel andere liefde. Ze doen andere dingen dan dat ik met haar doe, wanneer we alleen zijn. En dat is o zo fijn. Dat is ook nodig. Broodnodig. Voor ons alle drie eigenlijk. 

Ten tijde van onze ouders of onze grootouders zou geen sprake geweest zijn van een gezellig uitje met vriendinnen terwijl jij je man en kinderen aan hun lot overliet. Dat was gewoonweg not done. Wie deed nu zoiets? 

In die tijd bestond het woord zelfzorg nog niet. 

Zelfzorg? Wat was dat?

Me-time? Q-time met anderen? Mijn mama was huismoeder. In principe zouden we kunnen stellen dat ze overdag wel eens tijd had om met een vriendin af te spreken. Maar dat gebeurde gewoonweg niet. Mijn mama zat letterlijk alle dagen thuis. Te wachten tot haar kroost het huis opnieuw vulde. Dag in, dag uit. En in het weekend, toen wij naar de jeugdbeweging waren, deden mijn ouders boodschappen. Op zondag maakten we regelmatig een uitstap of gingen we op bezoek bij mijn grootouders. Dat was ons leven. 

Dit leven zal in sommige gezinnen vast nog realiteit zijn, maar het merendeel van de jongere generaties bedanken voor dit vast stramien. Mensen richten zich meer en meer op zichzelf. Op hun eigen ontplooiing en groei, naast dat van hun kinderen en lief. En terecht. Onze voorouders hebben heel hun leven onder een steen geleefd. Geleefd om te werken en voor hun kroost te zorgen. 

Vaak wordt er gesteld dat jonge mensen lui geworden zijn. Maar niets is minder waar. Jonge mensen willen zeker en vast nog werken. Alleen willen ze dit niet meer op een manier waarop het vroeger gebeurde. Jonge mensen willen meer genieten van hun leven. Ze maken bewustere keuzes in de zaken die ze wél willen en niet willen. Ook ouders met kinderen maken andere, bewustere keuzes. 

Ik was net eventjes in het boek van Nele Colle aan het lezen. Waarom je zoveel meer Ja kan krijgen door Neen te zeggen. Wel, ja, er staat veel in dat ik zelf ook al ervaren en bedacht heb. Waarom bezorgen wij onszelf zoveel stress. We staan er niet bij stil dat er zoveel stressfactoren ons leven binnen glippen. En daar ben ik nu eens oprecht van overtuigd dat onze ouders minder stress hadden dan wij nu. Ik spreek niet over onze grootouders die de oorlog meegemaakt hebben. Dat was een ander soort stress. Ik heb het over stress ten gevolge van veranderingen in onze maatschappij. 

Toen ik klein was, hadden wij enkel een vaste telefoon. Ofwel was je thuis en kon je opnemen (of niet) wanneer de telefoon ging. Ofwel was je niet thuis en dan wist je het niet wanneer iemand gebeld had (dat was nog voor het automatisch antwoordapparaat). 'Wat niet weet, niet deert', zo luidt een gekend spreekwoord. Van tegenwoordig verwachten veel mensen dat je smartphone aan je oor kleeft. Je moet bijna 24/24u en 7/7d bereikbaar zijn. Nuja, veel mensen zijn ook verkleefd met hun GSM. Vroeger lazen we een boekje in de wachtzaal bij de dokter, of keken we een beetje rond. Nu zitten we massaal op ons schermpje te turen, te scrollen,... Maar we zijn bereikbaar. Toch vrij stresserend, als je het zo stelt. Bon, ik ben keihard aan het uitwijden. Eigenlijk wilde ik het vooral hebben over hoe belangrijk vriendschappen voor me zijn. Maar voor ik het weet maak ik allerlei zijsprongen die misschien niet altijd te volgen zijn. Toch zijn ze logisch. In mijn hoofd althans. 

Ik was daarnet ergens gestrand met 'moeder de huisvrouw die nooit afsprak met vriendinnen'. De enige mensen die elke dag over de vloer kwamen, waren mijn grootouders. Ik vroeg me vaak af wat die zo elke dag tegen elkaar te vertellen hadden. Mijn mama alle dagen thuis, mijn grootouders in pensioen. Ik kan het hen niet meer vragen, dus ik zal het nooit weten. Een goed bewaard familiegeheim dus.

De voorbije jaren heb ik toch ook wel wat thuis gezeten. Eerst 2 burn-outs en nu, sedert een maand of 7 zit ik thuis met een gebroken arm die maar niet deftig geneest. Behoorlijk saai bij momenten om zo veel thuis te zijn. Niet dat ik geen bezigheden zou kunnen zoeken, maar ik moet met 2 dingen rekening houden. Ik zit natuurlijk met een arm die niet goed meewil en die bij momenten erg veel pijn doet. Ik kan niet zomaar alles doen. Ik kan bv. niet meer op de fiets springen en een tochtje gaan maken. Daarnaast zit ik natuurlijk met de schooluren waartussen ik dingen kan gaan doen. Ik laat mijn dochter ook wel eens in de naschoolse opvang of mijn lief gaat haar eens halen. Dan kan ik wel eens uitvliegen, maar dat is zeker geen dagelijkse kost. Ik voel me ergens ook wel verantwoordelijk om (zeker nu ik thuis zit) mijn best te doen om het huishouden draaiende te houden. Ik kan niet alles even vlot of zo goed als ervoor, maar ik doe wat ik kan. Maar soms voel ik me wel alleen en dan ben ik blij dat er lieve mensen zijn waarmee ik eens een uitstapje kan maken. Dan probeer ik dingen te doen die mij ENERGIE geven.

Ik voel ook dat dit de enige manier in het leven is om een goede mama, een goed lief, een goede vriendin, een goede werknemer,...  te zijn. Namelijk: 'DOEN WAT JOU ENERGIE GEEFT'.   

En dat kan voor iedereen iets anders betekenen. Voor de een is dat gaan sporten. De ander gaat graag op café. Misschien ga jij liever op je uppie naar de bioscoop? Dat laatste vind ik alvast zalig.

Ik kuier graag in mooie steden, maak graag lange natuurwandeling en spreek graag af met vriendinnen. Ik ben een overdag mens. Ik ga niet graag naar discotheken of ’s avonds laat op café. Ik zal wel eens gaan eten in de avond, maar ik hoef het niet tot een kot in de nacht te maken. Dat is mijn ritme niet. Ik ga liever in de ochtend ontbijten, dan ’s avonds  te gaan dineren.

Maar dus: ‘doen wat jou energie geeft’.

Hoe doe je dat? Hoe kan je, wanneer je wél rekening te houden hebt met huisgenoten, kinderen, liefjes,... dingen doen voor jezelf zonder schuldgevoel en zonder verstoring van je omgeving? Sommige mensen kunnen dat zonder enig probleem. Anderen, zoals ik, hebben daar meer moeite mee.

Maar door het toch te doen én te zien dat er geen rampen gebeuren wanneer jij er niet bent (ik ben god niet), leer je keer op keer dat het goed is om eens voor jezelf te kiezen. En niet alleen voor jezelf is dit goed. Mijn kind wordt er alvast beter van om eens alleen met haar papa te zijn. Papa die haar andere dingen leert of toont of laat doen. Papa die andere activiteiten uitkiest die ik zelf nooit zou doen. En het kind dat daar heel enthousiast op reageert... Woehoew, dat kan ik toch alleen maar toejuichen? En hoe meer ik dat doe, hoe minder van dat schuldgevoel er overblijft. En hoe meer ik besef dat alles prima lukt zonder mij.

Dusja, zo’n weekendje met mijn vriendinnen geeft mij ENERGIE. Daar geniet ik van. Daar laad ik mijn batterijtjes mee op. Zo'n weekendje neemt al mijn onbewuste stress weg... Ik word gelukkig van zulke uitjes en hoef eventjes aan niets anders te denken dan aan 'genieten'. 

Het lief gaat graag uit met zijn vrienden. Hij vindt het heerlijk om in een lawaaierig kot te dansen tot in de vroege uurtjes. Filosoferen met zijn maten, alle remmen los. Ik houd daar niet van, dus ik ga eigenlijk nooit mee. En dat is helemaal prima. Wij hebben andere manieren om verbinding te maken met elkaar. Sommige mensen vinden dat ze alles MOETEN samen doen met hun lief. Het liefst elke minuut van hun leven. Want enkel dan heb je de 'ware' in handen. Ik zie in kleine dingen dat mijn lief goed is voor mij. In heel kleine dingen. Zoals vorige week. Ik had het gehad en bovendien had ik het ochtendgebeuren helemaal foutief aangepakt. Gevolgd: stress, me moeten haasten om alles op tijd klaar te krijgen en ik kreeg mijn schoenen niet aan. Er kwam een oerkreet. En ik begon te huilen. Op dat moment staat hij kalm op, doet onze dochter haar schoenen aan en helpt mij eveneens met mijn schoenen. Dochterlief (ook zo'n hoogsensitief hartje) komt me knuffelen. En dan denk ik: 'jaaaaaa. Daar kies ik voor'. Dat is mijn connectie met mijn 2 liefjes. 

Want dat is toch wat we zoeken in het leven, niet? Verbinding maken met mensen? Dat is toch de manier om onszelf levenszuurstof of levenselixir toe te dienen?

Onszelf connecteren op anderen. Onszelf aansluiten op het netwerk van de ander. En elke verbinding geeft een andere soort energie. Daar ben ik ook heel erg van overtuigd.

En soms komt er een storing op het netwerk. Dat is vaak het moment dat mensen uit elkaar groeien. Heel vaak gebeurt dit op een natuurlijke manier. Afstand, verandering van levensfase of interesses zorgen er vaak voor dat de verbinding verbroken wordt. En heel vaak neem je daar vrede mee. Het is geweest wat het was en dat was helemaal prima. Je hebt een fijne tijd gehad met iemand, jullie hebben veel geleerd van elkaar; maar nu is het tijd om nieuwe verbindingen aan te gaan. Dat kan zowel op relationeel vlak als op vriendschappelijk vlak.

Echter, soms verloopt dat niet op zo’n natuurlijke manier. Soms is het afscheid namen van zo’n verbinding heel lastig, te bruusk of onbegrijpelijk. Dan heb ik het eigenlijk niet over het afscheid nemen van iemand die sterft. Dat is een compleet ander gevoel. Ik heb het over afscheid nemen van levende verbindingen. Soms wil de ene persoon de connectie houden, hoe klein die ook geworden is, omdat hij of zij het gevoel heeft dat het verhaal nog niet ten einde is. Ik heb het niet perse over liefdesrelaties. Eerder over vriendschappen. De ander heeft daarbij een ander gevoel en meent dat de connectie totaal geen zin meer heeft en verbreekt de verbinding heel bruusk.

Dan kan je wel eens ontwricht geraken omdat je niet goed kan plaatsen wat gemaakt heeft dat iemand geen energie meer haalt uit de vriendschap.

Dan rijst heel snel de vraag: ‘wat heb ik fout gedaan? Wat maakt dat die persoon mij bij het grof vuil gooit? Want ja, zo voelt dat dan toch een beetje.‘

Een antwoord krijg je in zo’n gevallen niet vaak. Je moet er soms mee leren leven dat mensen uit je leven verdwijnen die je graag had bijgehouden.

Rouwen om verloren gegane vriendschappen is een moeilijk thema. Ik heb het al meegemaakt. Onlangs nog, schreef ik een brief aan zo’n verloren gegane vriendschap. Ik heb de brief niet opgestuurd. Uiteraard niet, want ik weet goed genoeg dat dit helemaal geen zin heeft, want nooit van mijn leven krijg ik een antwoord op mijn vragen. Het is wel een manier om ermee om te gaan. Op deze manier kan ik het weer heel even laten voor wat het is. En het gaf me een idee voor het schrijven van een boek (waarover later meer).

Dat maakt ook dat mijn dankbaarheid om mijn bestaande vriendschappen heel groot is. Beseffende dat er toch wel wat mensen zijn die me onvoorwaardelijk graag zien. Vriendschappen waarvan ik hoop dat ze voor altijd mogen zijn. Van sommige mensen kan ik me écht niet inbeelden dat ze er niet meer zouden zijn. 

Maar ik geloof er wel in dat vriendschappen andere vormen kunnen aannemen in de tijd.

We evolueren heel ons leven. We groeien als mens, krijgen andere interesses. Onvermijdelijk groeien vriendschappen mee.

Toen ik in mijn twintiger jaren nog in Gent woonde had ik een groepje vriendinnen van de muziekschool. We waren met 4 musketiers. Er ging geen enkele week voorbij zonder dat we elkaar zagen. Sowieso spraken we elke donderdag af in de Hotsy Totsy. Daarnaast pikten we vaak concertjes mee, gingen we bij elkaar eten, vierden we feest samen,…  Op vandaag wonen we alle 4 in een andere stukje van ons land, hebben we alle 4 kinderen van een andere leeftijdscategorie en zijn onze paden grotendeels gescheiden. Ik heb met alle 4 nog een goed contact. De een zie ik al wat meer dan de ander. Maar met zijn viertjes afspreken zit er niet meer in. Was dat moeilijk in het begin? Ja ergens wel. Het besef dat wat was, niet meer is. Maar omarm ik de nieuwe vorm van onze vriendschappen? Eveneens, want het is de enige manier van een blijvend contact. En, ik ben dankbaar om deze vrouwen nog allemaal in mijn leven te hebben, hoe schaars de tijd soms ook is. Voor mij gaat het niet zozeer om de kwantiteit van het afspreken. Wel om de kwaliteit.

De 2 vriendinnen waarmee ik dit weekend had afgesproken zijn op dat vlak wel heel bijzonder. Momenteel hebben zij geen relatie en geen van hen heeft kindjes. Dat maakt dat zij veel vrijer zijn dan ik om activiteiten, tripjes, reisjes en zo te plannen. Ik zou als het ware dus uit de boot kunnen vallen.

Het is natuurlijk wél zo dat ik niet op elk tripje mee kan of bij elk reisje kan aansluiten. Maar dat belemmert ons niet om samen op vakantie te gaan of weekendjes te plannen. Ik gun hen hun vrijheid en de mogelijkheid om vaak samen weg te zijn en ik ben er niet jaloers op omdat ik weet dat andere dingen heb om gelukkig voor te zijn. De gunfactor in vriendschappen is zo ontzettend belangrijk. Niet jaloers zijn op elkaar en blij zijn wanneer de ander iets moois ten beurt valt. En ook omgekeerd... Ze hebben mij nooit laten vallen. Ze sluiten mij nooit uit en ze zijn dol op mijn dochter. Wanneer die oud genoeg is, mag ze ook wel eens mee op weekend met de meiden. Ze houdt ook oprecht van mijn vriendinnen. Ze weet hoe waardevol deze 2 prachtige vrouwen zijn.

Het is vaak jaloezie dat vriendschappen uit elkaar drijft. Jaloers zijn op iets wat de ander heeft. En ik weet dat zij zich hun leven soms ook anders inbeelden, maar ze gunnen mij deze fase in mijn leven zo hard. En ik bewonder hen zo hard voor het feit dat zij hun leven zo mooi leiden met zoveel positieve energie en zoveel moed om verder te gaan op het pad dat ze bewandelen. En dat maakt dat ik zoveel mooie energie uit onze weekendtrip mocht halen.

Ik laat me graag omringen door ‘wijze’ mensen. In elke betekenis van het woord. WIJS in het algemeen Nederlands en WIJS op zijn Gents. Ik ben een 'GELUKZAKSKE' voor alle vrienden en vriendinnen die ik heb. Voor mijn familie én schoonfamilie. Ik ben omringd door waardevolle mensen en dat maakt van mij een ontzettend rijk mens.